Zašto i kako se javlja kondenzacija na zidovima

Vlaga na zidovima je česta pojava kod starijih i dotrajalih objekata, a dva su uzroka za njenu pojavu. Prvi uzrok je nepostojanje hidroizolacije ili njeno oštećenje, a ovakvu vlagu karakterišu uglavnom žute i smedje mrlje. Drugi uzrok je kondezovanje pare iz unutrašnjeg prostora koje se javlja usled nepostojanja spoljašnje termoizolacije ili neodgovarajuće ventilacije unutrašnjeg prostora.

Mjesto gdje se vlaga gotovo sigurno može naći je podrum jer je to skoro uvijek malo korišćena prostorija koja se rijetko provjetrava pa je hladna i vlažna. Najveći problem je što se vlaga iz podruma širi na ostale djelove kuće. Da bi izbjegli vlagu u podrumu moramo uraditi dobru hidroizolaciju koja će spriječiti ulazak vode iz spoljašnjosti. Medjutim ni ovo ne znači da smo se potpuno osigurali jer vlaga može nastati kondezovanjem pare iz unutrašnjeg prostora. Da bi ovo spriječili podrum se mora toplotno izolovati.

Problem kondezovanja pare iz unutrašnjeg prostora je česta pojava i kod zidova u stambenom prostoru zbog velike razlike između spoljašnje i unutrašnje temperature. Vlaga se najčešće javlja u zimskom periodu kada je najveća razlika između spoljašnje temperature i temperature vazduha u unutrašnjem prostoru. Ovom fenomenu dodatno doprinosi i velika vlažnost vazduha u unutrašnjem prostoru koji se zimi dovoljno ne provjetrava.

Temperatura i vlažnost vazduha su na unutrašnjoj strani zida mnogo veći nego na spoljašnjoj. Kada vlažni vazduh iz unutrašnjosti dođe u dodir sa hladnim zidom on se naglo hladi i u jednom trenutku se voda u vazduhu pretvara iz gasa u tečnost. Ova pojava se najbolje može objasniti na primjeru „zidova koji plaču“. Kada vlažni i topli vazduh iz unutrašnjeg prostora dođe u kontakt sa veoma hladnim staklom, na površini stakla se javlja kondenzacija vlage.

Temperatura vazduha na kojoj vlaga iz vazduha prešla u tečno stanje se naziva tačka rose ili tačka rosišta. Položaj tačke rosišta zavisi od toplote i vlažnosti prostorije, spoljašnje temperature i vlažnosti, toplotnih karakteristika zida i termoizolacije.

Na slici iznad vidimo tri varijante fasadnog zida i pretpostavljeni položaj tačke rosišta.

Zid bez termoizolacije

Ukoliko zid objekta uopšte nije termoizolovan, temperatura vazduha će se postepeno smanjivati od unutrašnje do spoljašnje ivice zida i položaj tačke rosišta se može pretpostaviti negdje po sredini zida, bliže spoljnoj ivici zida ili bliže unutrašnjoj ivici zida, zavisno od njegovih karakteristika. Ovo je nepovoljno jer se stvara vlaga u zidu koja vremenom slabi njegove karakteristike.

Zid sa unutrašnjom termoizolacijom

U ovom slučaju zid je u hladnoj zoni i na poziciji gdje se nalazi termoizolacija će doći do naglog pada temperature. Topli vazduh iz unutrašnjosti će se u dodiru sa hladnim zidom naglo ohladiti i položaj tačke rosišta će biti bliže unutrašnjoj ivici zida. Ovo je nepovoljno jer će se vlaga javiti u malteru i izazvati oštećenja.

Zid sa spoljašnjom termoizolacijom

Ukoliko je spoljašnja termoizolacija urađena pravilno i kvalitetno temperatura zida biće slična temperaturi unutrašnje prostorije tj. zid će biti topao i do naglog pada temperature će doći unutar same termoizolacije. Ovo znači da će položaj tačke rosišta biti u samoj termoizolaciji ili na spoljašnjoj ivici zida, u zavisnosti od debljine termoizolacije.

Iz svega navedenog možemo zaključiti da je potrebno, pogotovo zimi, redovno provjetravati prostorije da bi smanjili količinu vlage u unutrašnjem prostoru. Potrebno je graditi fasadne zidove od materijala koji ima dobre termičke karakteristike. I na kraju se mora posvetiti velika pažnja odabiru kvalitetne spoljašnje i unutrašnje termoizolacije zida.