Novoadaptirani hol Tehničkih fakulteta - od strukturalizma do kozmetičke intervencije
Fotografija: UCG
Nedavno je svečano otvorena adaptacija hola Tehničkih fakulteta u Podgorici. Projekat adaptacije hola, obuhvata složen proces arhitektonsko-građevinskih intervencija u prostoru sa ciljem kreiranja osavremenjenog prostora za boravak studenata i akademskog osoblja.
Projektantski tim, koji stoji iza ovog projekta je stručni kadar zaposlenih na Arhitektonskom fakultetu u Podgorici, a to su: prof. dr Veljko Radulović, prof. dr Svetlana Perović, doc. dr Ema Alihodžić Jašarović, dr Sanja Paunović Žarić i MSc Nemanja Milićević.
Kako naglašavaju autori projekta, cilj ove kompleksne intervencije je bio da se studentima pruži nov, dostojanstven i kvalitetan prostor skrojen po njihovoj mjeri. Navode da su inspiraciju pronašli u izvornom projektu zgrade Tehničkih fakulteta, koja predstavlja jednu od ikona crnogorskog arhitektonskog nasljeđa.
Fotografija: UCG
Zgrada Tehničkih fakulteta, izgrađena 1975. godine prema projektu Milana i Pavla Popovića, dobitnik je prestižne republičke Borbine nagrade za arhitekturu. Ta zgrada je inicijalno projektovana u duhu strukturalizma, arhitektonskog stila koji je preovladavao tokom 60ih i 70ih godina prošlog vijeka.
Fotografija: Aviodrome Luchtfotografie
Fokus strukturalizma u arhitekturi se bazira na izražavanju društvenih obrazaca i odnosa.
Strukturalizam tretira objekte kao gradove sa svojim komunikacijskim rutama, odnosno ulicama i trgovima. Društveni obrasci su smatrani složenim i stoga i zgrade treba da oslikaju kompleksnost tih obrazaca u vidu mnoštva umreženih holova, hodnika i mostova na različitim nivoima koji su povezani stepenicama i liftovima. Još jedna važna karakteristika je i dvojaka percepcija arhitekture: vanjski i unutrašnji prostor su isprepleteni i sveprožimajući. To se ogleda u korišćenju materijala u enterijerima koje bismo inače povezali sa eksterijerom kao što je natur beton i opeka.
Fotografija: Ilya Ivanov
Strukturalistička arhitektonika ovog objekta zasniva se na pristupu koji posmatra zgradu kao gradski mehanizam. Prostorne relacije unutar zgrade karakteriše jezgrovitost slobodnih prostora koji funkcionišu po principu trgova i malih piazzetta. Taj sistem velikih i malih trgova umrežen je koridorima u vidu hola.
Projektanti novog rješenja ističu da im je bilo važno zadržati pravilnost i trenutnu konfiguraciju prostora, ističući je određenim arhitektonsko-zanatskim intervencijama. Međutim, uvođenjem poluprozirne, perforirane čelične omotnice koja zaklanja poglede sa okolnih trgova i gornjih etaža, ukidanjem orginalnih zasječenih uglova koji karakterišu unutrašnju organizaciju prostora se čini poput zatiranja strukturalističke organizacije prostora. Zadržana je izvorna, kasetirana plafonska tavanica sa zaobljenim ivicama. Sa druge strane, identični takvi likovni elementi koji su utisnuti na zidovima, ovom intervencijom su postali sakriveni.
Fotografija: UCG
Na prvi pogled uočljivo je poigravanje sa crno-bijelim kontrastom. Dominantno prisustvo crne boje objašnjava se isticanjem da ona ima ulogu da umanji količinu nevažnih informacija u prostoru i pocrta bjelinu značajnog dijela zida i tavanice.
Fotografija: Ilya Ivanov
Velika intervencija ogleda se u uvođenju novih proporcija i odnosa u prostoru. To je naročito vidljivo na nivou prizemlja koje je smanjeno uvođenjem spuštenih plafona i negiranjem denivelacije ka atrijumskom prostoru. Uzimajući u obzir tu intervenciju u kombinaciji sa dominantno crnim koloritom, stiče se utisak da se radi o prostoru koji lebdi nezavisno od ostatka spratova. Uvođenjem lebdećeg perforiranog kubusa su se stvorili neobični formalni elementi poput "ograde za ogradu" koja iznova negira orginalnu arhitekturu ili je tretira kao nevažnu informaciju. Na drugoj etaži gdje se umetnuti kubus završava, betonska ograda biva ograđena obšivnim limom. Ova etaža značajno više pokazuje orginalnu arhitekturu, ali i sa njom decenijski nerješene probleme. Tragovi prodiranja vode su primjetni na različitim elementima prostora, od kasetirane tavance do novododanog opšivnog lima. Jedna od specifičnosti umetnutih elemenata je njihova nenadzirana završna obrada ili ugradnja.
Izvorni karakter enterijera hola i cjelokupne zgrade, zasnovan je na primjeni robusnih materijala u natur obradi: betona i opeke, pri čemu natur beton dominira i u eksterijeru. Riječ je o strukturalističkoj jedinstvenosti eksterijera i enterijera, koja je sada prekinuta uvođenjem značajno krhkijih pločastih materijala, koji su karakteristični za neke druge tipove prostora.
Fotografija: Ilya Ivanov
Izvorni unutrašnji prostor je karakterisala primjena sitema rasvjete poput onih sa nekadašnjih gradskih, javnih površina sa ciljem da dodatno naglasi funkciju strukturalističkog poimanja prostora. Orginalni element je zamijenjen savremenim sistemom rasvjete, koji dominantno prati geometriju kasetirane betonske tavanice.
Fotografija: UCG
Jedan od aspekata nove intervencije je oživljavanje centralnog atrijuma i njegovo ozelenjava. Atraktivnost tog prostora osvježena je i vizuelno obogaćena uvođenjem dizajnerskog komadnog namještaja, gdje se naročito ističe Starfish koji potpisuje arhitekta Emilio Tuñon, za čuvenu dizajnersku kuću Escofet1886.
Novoadaptirani hol se više čita kao dekorativna, kozmetička intervencija tipična za investitorsko graditeljstvo nego rješenje koje poštuje, unapređuje i baštini značajan primjer strukturalistične arhitekture u Crnoj Gori.
Fotografija: Ilya Ivanov
Rekonstrukcija objekta Tehničkih fakulteta u Podgorici
14.10.2024. Gradnja
# novi hol Tehničkih fakulteta # strukturalizam # Tehnički fakultet