Selekcija pet inovativnih i održivih objekata u 2024. godini

Svjedoci smo da u svijetu koji je sve više obilježen klimatskim promjenama, nedostatkom resursa i demografskim rastom, arhitektura mora biti sposobna da se prilagodi i interaguje s kontekstom koji je okružuje. U ovom scenariju, ističu se projektanti koji uvode sve inovativnija rješenja koja integrišu napredne tehnologije, prirodne materijale i održive arhitektonske prakse kako bi se smanjio negativni uticaj na životnu sredinu. Kao dio intervencija koje mogu učiniti urbano tkivo rezilijentnijim i održivijim, kako ekološki tako i društveno, vidimo projekte s velikom raznolikošću u veličini i obimu. 

Usljed trke za transformacijom gradova otpornih na sve brojnije izazove sa kojima sa suočavamo, a koji su direktna posljedica klimatskih promjena, mnogi projekti se postavljaju kao polazne tačke za preispitivanje javnog prostora i njegove interakcije s privatnim i ličnim prostorom. U sklopu ovog članka, napravili smo selekciju objekata i intervencija iz različitih krajeva svijeta koji se na inovativan i zanimljiv način suočavaju sa savremenim izazovima.

Powerhouse Company, VrijHaven, Amsterdam, Holandija

Tim sastavljen od Powerhouse Company, Team V Architecture i Joppe Kusters projektovao je kompleks od dvanaest stambenih zgrada. U ovim objektima su upotrijebljeni reciklirani i ekomaterijali, sa fleksibilnom funkcionalnom organizacijom stanova i manjom količinom prostora za komunikaciju. Iako svaki objekat ima individualni izgled, dizajn dvanaest blokova osmišljen je sa ciljem da bude jedna koherentna i povezana cjelina.

Cijeli kompleks je obuhvaćen ekstenzivnim pejzažnim uređenjem, sa posebnim akcentom na dvorišta zgrada. VrijHaven takođe ima za cilj da postane energetski efikasan kvart koji može autonomno snabdijevati stanovnike energijom. Drveni konstruktivni sistemi, kao i reciklirani materijali združeno doprinose niskim emisijama ugljen-dioksida.

Cutwork, ReHome

Arhitektonski studio Cutwork razvio je ReHome, niskobudžetni stambeni modul koji bi mogao pomoći u rastućoj potražnji za pristupačnim stanovanjem širom svijeta. Projekat se takođe može lako restrukturisati za smještaj dvostruko više ljudi u toku trajanja krize.

Modul je prvobitno osmišljen kao prijedlog brze izgradnje kako bi se pronašao smještaj ljudima koji su ostali bez krova nad glavom zbog sukoba u Ukrajini. No, osnovna ideja projekta je mogućnost izgradnje struktura koje bi bile jednako efikasne u stabilnim vremenima kao i u hitnim slučajevima. 

Sistem se sastoji od jedinica od 27 kvadratnih metara koje se mogu slagati poput Lego kockica za izgradnju do šest spratnih nivoa. Ove jedinice bi se prefabrikovale izvan gradilišta kako bi se omogućila brza i niskobudžetna izgradnja. Projekat omogućava kombinovanje ili prilagođavanje jedinica za kreiranje pet različitih tipova stanova, kao i dodatnih prostora koje mogu koristiti više stambenih jedinica.

Svaka standardna jedinica mogla bi biti podijeljena u tri sekcije, sa spavaćim sobama i servisnim zonama smještenim u središnjem bloku. Nepotrebni zidovi bi se eventualno mogli ukloniti kako bi se povezale susjedne prostorije, dok bi kupatila uključivala sisteme dvostrukih vrata koji omogućavaju fleksibilnu podjelu prostora.

U Tainanu, projektantski studio Bio-Architecture Formosana je nedavno završio izgradnju Taisugar Circular Village, rezidencijalnog kompleksa dizajniranog po principima cirkularne ekonomije. Novi kompleks nudi 351 stan za iznajmljivanje, koji okružuje zelenu dvorišnu površinu opremljenu urbanom farmom, ekološkim ribnjakom i prostorom za upravljanje otpadom, omogućavajući zadovoljavanje svih osnovnih potreba stanovnika na licu mjesta.

Stanovi su smješteni u tri zgrade u obliku slova L, od kojih svaka obuhvata dvije odvojene jedinice povezane spoljnim mostovima. Pored ulaza u kompleks, manji dodatni objekat nudi zajedničke usluge stanovnicima, uključujući vešeraj, teretanu, biblioteku, prodavnicu alata i bar. U središtu kompleksa nalaze se mali objekti u obliku koliba obloženi talasastim polikarbonatnim panelima, koji sadrže zajedničku kuhinju za stanovnike, gdje je moguće spremati hranu koristeći namirnice iz okolne urbane bašte.

Taisugar Circular Village je izgrađen s prefabrikovanim modulima kako bi se smanjio otpad, u kombinaciji sa šupljim betonskim pločama i čelikom. Ovi materijali su dizajnirani s namjerom da budu ponovo iskorišćeni u budućnosti, nakon isteka životnog vijeka kompleksa. Na primjer, svaki materijal korišćen u izgradnji dobio je jedinstveni ID ili "pasoš materijala", kako bi se omogućilo praćenje ponovne upotrebe materijala u budućnosti.

U srcu Pariza, ovaj ambiciozni projekat obuhvata dva velika gradska bloka koja se nalaze na strateškoj poziciji, simbolizuje most između obnovljenog Pariza iz sredine 19. vijeka i Pariza 21. vijeka, ekološkog kvarta Clichy-Batignolles.

Jedan od primarnih ciljeva ovog projekta bio je osigurati postepeni prelaz između dvije istorijske epohe kroz modulaciju volumena. Ovo objašnjava činjenicu da je fasada udarnog  bloka prekrivena rezanim kamenom tipičnim za parišku arhitekturu 19. vijeka. Međutim, u drugom bloku, volumetrija objekata oblikovana je u savremenije oblike uz upotrebu najnovijih materijala koji naglašavaju glavne ciljeve novog kvarta.

Ovaj projekat, koji nadgleda ono što je ostalo od tragova nekadašnjih željezničkih kolosjeka, veoma je složen na nekoliko načina. Konkretno, sastoji se od širokog spektra programa, koji su uglavnom postavljeni na vještačkom tlu na visini od 10 metara iznad pristupne ulice. Stoga je projekat je promišljen tako da na slojevit način podmiri sve aspekte programa mješovite namjene.

Cijeli kompleks karakterišu zgrade sa zadovoljenim parametrima energetske efikasnosti, ozelenjenim krovovima, inicijativama koje podspješuju korišćenje urbanih bašti i održive opcije prevoza kako bi se smanjile emisije ugljen-dioksida i poboljšao kvalitet života. Ovaj eko-distrikt oslikava lidersku poziciju Pariza u održivom urbanističkom planiranju, promovišući dobrobit zajednice i podstičući ekološku odgovornost u urbanim sredinama.

PAE Living Building

PAE Living Building predstavlja veliki gradski kancelarijski prostor koji je projektovao studio ZGF Architects.

Zgrada je izgrađena s namjerom da potraje 500 godina, sama proizvede 113% energije koju potroši i svojim stanarima pruži alternativni izvor prihoda zahvaljujući urbanoj poljoprivredi.

Konstrukcijski sistem se sastoji od unakrsno lamelirane drvne građe i koristi više komponenti kako bi postigla nulti nivo energije: fotonaponske panele, skladištenje na licu mjesta, toplotne pumpe s radijantnim panelima, sistem za reciklažu kišnice i tehničke vode, kompostiranje otpada i vakuumske WC sisteme kako bi se smanjila potrošnja vode.