Šta je 3D skeniranje i kakvu primjenu ima u gradjevinarstvu

Opšte je poznato da industrija građevinarstva sporije od svih drugih industrija privata proces digitalizacije. Ustaljene građevinske prakse se teško mijenjaju najviše zbog nedovoljne volje za praćenjem novih tehnologija i specifičnosti kadra. 3D skeniranje je međutim tehnologija koju građevinarstvo sve brže prihvata i usvaja kao praksu. Napredovanje softverskih i hardverskih rješenja u domenu 3D opreme povećava kvalitet dobijenih 3D modela pa to privlači sve više participanata u 3D svijet. 3D skeniranje brzo postaje sve upotrebljivanija tehnika u građevinarstvu zbog brzine, preciznosti i kompletnosti informacija koje pruža. 

Šta je 3D skeniranje?

3D lasersko skeniranje je proces analiziranja stvarnih objekata i lokacija da bi se dobile informacije o njihovom obliku, bojama i teksturama. 3D skeniranje se radi korišćenjem 3D skenera koji mogu imati različite tehničke karakteristike u zavisnosti od područja primjene. 3D skener sakuplja informacije sa lica mjesta, a proizvod toga je 3D model (oblak tačaka) koji nam daje informacije o skeniranom objektu i okruženju. 3D modeli (oblaci tačaka) se kasnije mogu obrađivati u nekom od softvera da bi se dobio odgovarajući model za odgovarajuću namjenu.

Šta je 3D sken?

U procesu 3D skeniranje je potrebno odraditi proceduru skeniranja sa više pozicija da bi se dobio kompletan 3D model. Rezultat skeniranja sa jedne pozicije se naziva 3D sken. 3D sken je trodimenzionalna slika objekta ili okruženja. 3D sken se sastoji od sitnih trouglova ili poligona koji formiraju poligonalnu mrežu koja nam daje informacije o geometriji skenirane površine u datom trenutku. 

3D skeniranje kod izgradnje novih objekata

U građevinskoj praksi se sve više pominje Scan-to-BIM proces pri kojem 3D skeniranjem dobijamo 3D model stvarnog objekta koji možemo uporediti sa projektovanim BIM modelom. Scan-to-BIM proces dobija još više na značaju kod kompleksih objekata gdje se greške skupo plaćaju. Ovdje 3D skeniranje može poslužiti kao sredstvo provjere objekta u izgradnji sa projektovanim objektom. S' obzirom na to da 3D skener omogućava veliku brzinu prikupljanja informacija, kao i preciznost i kompletnost istih, može u ranoj fazi ukazati na greške u izvođenju i stvoriti uslove za njihovo brzo rješavanje.  

3D skeniranje kod rekonstrukcije postojećih objekata

Princip upotrebe 3D skeniranja kod rekonstrukcije postojećih objekata je isti kao kod izgradnje novih. Preduslov za svaku rekonstrukciju je postojanje dokumentacije koja nam daje informacije o stanju postojećeg objekta koji treba rekonstruisati. Geometrijske podatke o objektu uglavnom dobijamo uzimanjem mjera sa lica mjesta, najčešće mehaničkim ili laserskim metrom.

Ovo je veoma spor proces i postoji velika mogućnost greške pri samom mjerenju, a ukoliko imamo komplikovaniju geometriju i veći volumen objekta veoma je teško sa velikom preciznošću uzeti sve mjere. Upravo su ovo slučajevi gdje se 3D skeniranje nameće kao najbolje rješenje jer jedino pruža mogućnost kreiranja 3D modela stvarnog stanja koji se kasnije može koristiti, kako za potrebe izrade projektne dokumentacije, tako i tokom same rekonstrukcije.

Svijetli primjer korišćenja 3D skeniranja za potrebe rekonstrukcije je slučaj katedrale Notrdam u Parizu koja je oštećena u požaru. Za potrebe projekta rekonstrukcije katedrale korišćeni su 3D skenovi sa 50 pozicija koje je napravio istoričar arhitekture Andrew Tallon. Ovi skenovi su pružili ključne, milimetarski precizne informacije o stanju katedrale u trenutku snimanja.