Rimski akvadukti kao primjeri inženjerskog umijeća

Akvadukt je kanal koji se koristi za sprovođenje vode sa mjesta njenog izvora do konačnih destinacija. Drevni akvadukti su u suštini bili vještački napravljeni vodotoci koji su sprovodili vodu naniže. Izvor akvadukta je najcešce vještačko jezero, rijeka ili rezervoar. Rastojanje između izvora akvaduka i njegove konačne destinacije može biti značajno pa su se često radi savladavanja terena gradili mostovi. Mostovi su bili najčešce od kamena ili gline sa lukovima kao nosećim elementima. Osim mostova, akvadukti su mogli imati i tunele i podzemne konstrukcije.

Istorija akvadukta

Prije nego su rimski inženjeri doveli ovaj drevni sistem za sprovodenje vode do savršenstva, on se vec pojavljivao u Grckoj, Egiptu, Jordanu, Persiji, Indiji i Americi. Ovi vodeni sistemi su bili primitivniji od rimskih i koristili su se najcešce za potrebe navodnjavanja. Potreba za akvaduktima se kod Rimljana stvorila sa naglim porastom populacije u gradovima. Veliki broj stanovnika u gradovima je zahtijevao vodovodnu infrastrukturu koja ce obezbijediti pouzdan i konstantan dovod vode. Jedan od prvih rimskih akvadukta Aqua Appia datira iz 4. vijeka prije nove ere, a služio je da dopremi vodu sa udaljenosti od 10 kilometara. Uglavnom je bio podzemnog tipa sve do pred ulaz u grad gdje se praznio u seriju rezervoara koji su distribuirali vodu u grad.

Akvadukt Segovije je jedna od najbolje očuvanih rimskih akvadukta

Rimski akvadukti, inženjersko umijeće

Kako je rimsko carstvo raslo, rasla je i mreža sve sofisticiranijih akvadukta. Mnogi akvadukti su imali sistem za precišcavanje vode u vidu rezervoara koji su služili za sedimentaciju. Uporedo sa izgradnjom novih akvadukta rasla je i potreba za njihovom inspekcijom i održavanjem. Primjer kvalitetno izgradenog i pravilno održavanog akvadukta je Akvadukt Segovije u Španiji. Rimljani su u jednom trenutku upošljavali više od 700 ljudi za potrebe održavanja ovog akvadukta.

Akvadukt Pont du Gard u Francuskoj je primjer inženjerskog umijeća Rimljana. Svaki luk akvadukta ima raspon od 25 metara i sagrađen je od kamenih blokova koji su teški po 2 tone. Bitno je napomenuti da se tada cement nije koristio kao vezivni materijal.

Akvadukt Pont du Gard je dopremao vodu u grad Nim sa udaljenosti od preko 40 kilometara i obezbjeđivao 380 litara vode dnevno za svakog stanovnika tadašnjeg drevnog grada

Akvadukt Valens je snadbijevao vodom Konstantinopolj, prijestolnicu Istočnog Rimskog Carstva, a sagrađen je u 4. vijeku prije nove ere. Koristio se vjekovima, a bio je korišćen i održavan i od strane Vizantijskog i Otomanskog carstva.