Slama kao građevinski materijal

Izgradnja kuće od slame vjerovatno mnogima zvuči nevjerovatno, međutim u potpunosti je izvodljivo. Bale slame se mogu koristiti kao građevinski materijal koji je 100% prirodan i obnovljiv. Kod ljudi je ustaljeno mišljenje da se slama razgradi nakon samo nekoliko godina, međutim postoje neki objekti sagrađeni od slame koji traju i nakon 100 godina. Bale od slame su izuzetno dobar izlacioni materijal i ima nizak koeficijent prolaska toplote. 

Istorija korišćenja slame za izgradnju objekata

Prvi dokumentovani objekat gdje su se koristile bale slame je jedna škola u Nebraski koja je sagrađena između 1896. i 1897. godine. Smatra se da su je 1902. godine oštetile krave koje su koristile slamu kao hranu. Nakon ovog događaja, graditelji su počeli koristiti malter kao završnu obradu slame. Iako je ovo prvi dokumentovani slučaj, korišćenje slame u izgradnji objekata datira još iz Paleolita. U Njemačkoj su se kuće od sijena gradile prije 400 godina. Tek nakon 1980. godine, sa izumom balirke, omogućeno je pravljenje bala slame koje su se mogli koristiti poput blokova za zidanje.

Slama kao građevinski materijal

Slama koja se koristi za građenje se dobija od ostataka žitarica kao što su pšenica, riža i ječam. Slama generalno nije mnogo hranjiva za životinje jer nema nutritivnu vrijednost ali se na primjer može iskoristiti za poboljšanje plodnosti tla. Farmeri širom svijeta je uglavnom spaljuju. U Kini spaljivanje slame od riže i pšenice uveliko doprinosi zagađenju vazduha. Slična je situacija i u Meksiku gdje ovakve radnje ubrzavaju klimatske promjene. Pravljenje bala od slame umjesto spaljivanja može doprinijeti smanjenju štetnih gasova i tranziciju ka alternativnim građevinskim praksama. Slama je prirodan i obnovljiv materijal sa odličnim termičkim karakteristikama. U odnosu na druge izolacione materijale, slama ima najmanji uticaj na životnu sredinu. 

Bale od slame kao „blokovi“ za zidanje i kao izolacija

Jedan od načina korišćenja slame je pravljenje bala koje se koriste za pravljenje zida. Bale od slame su specifične po tome što su u isto vrijeme i gradivni element zidova i izolacija. Uglavnom se debljina bala kreće od 45cm do 60cm pa se formiraju prilično debeli zidovi. Ovim se postiže izuzetno velika termička zaštita, mnogo veća u odnosu na ostale termoizolacione materijale.

Bale od slame mogu da služe i kao ispuna tj. termoizolacija ramovskog sistema koji se sastoji od drvenih greda i stubova. U ovom slučaju bale nisu noseći elementi pa njihova debljina može biti manja. U ovom slučaju se mogu koristiti bale debljine 25cm što će obezbijediti zadovoljavajuću termoizolaciju.

Danas je sve više kompanija koje prave prefabrikovane panele od slame koji se mogu koristiti za poboljšanje termoizolacije postojećih objekata. 

Koliko su trajne bale od slame

Ukoliko se na ispravan način zaštite od kiše i ekstremne vlažnosti, bale od slame mogu da traju decenijama. Površinu slame je potrebno zaštititi odgovarajućim malterima koji bi trebali biti na prirodnoj bazi. Najpogodnije je koristiti maltere na bazi krečnjaka i gline. 

Prednosti korišćenja bala od slame

- Bale od slame su prirodan i obnovljiv materijal koji nema štetan uticaj po životnu sredinu kao što to ima većina ostalih izolacionih materijala.

- Slama ima odličnu termičku izolaciju.

- Slama je dostupan materijal i može se lokalno nabavljati što smanjuje potrebu za transportom sa udaljenih destinacija.

- Pri uklanjanju slame sa objekta ona se može ponovo upotrijebiti u bašti ili na imanju za ogrtanje biljaka. 

 Mane bala od slame kao građevinskog materijala

- Slama nije otporna na vodu i mora biti potpuno zaštićena od nje.

- Obrada zida od slame zahtijeva povećanu potrošnju maltera jer je površina neravna. Ovo povećava cijenu izgradnje.

- U mnogim zemljama građevinski kodovi ne prepoznaju bale od slame kao građevinski materijal.

- Ukoliko se slama dobro ne zbije i ne zaštiti malterom, može predstavljati veliku opasnost u slučaju požara.