Palata Burovina u Herceg Novom ponovo oživljava

Impozantna građevina u centru grada ruinirana i zaboravljena od kada je iz nje 2011. godine sudskom odlukom iseljeno Hercegnovsko pozorište, koje je bilo savjesni korisnik Burovine pune 23 godine.

Iseljavanjem Hercegnovskog pozorišta iz ove zgrade ugašen je dio kulturnog života Herceg Novog, koji je prepoznatljiv kao grad kulture.

Nakon više od decenije propadanja palate ponovo se javlja nada da ovaj prostor može postati epicentar kulture Herceg Novog.

Izgrađena je u 17. vijeku u vrijeme kada je ovaj dio Boke bio pod turskom vlašću. Pripadala je dizdaru Mahmutu Bašiću. U prizemlju još se sačuvala presvođena tamnica u koju je Mahmut Bašić zatvarao roblje.

Građevina je dobila naziv Burovina zato što je u njoj bio dvorac Ivana Burovića, koji se proslavio hrabrošću prilikom opsade Herceg Novoga 1687. Nakon dva vijeka turske vladavine, grad su od Turaka preoteli Mlečani. Prilikom opsade Herceg Novog hrabrošću se istakao upravo Peraštanin Ivan Burović kome je u znak priznanja Mletačka republika poklonila kuću turskog dizdara sa imanjem koje se prostiralo od zapadnih granica ove zgrade, do nekadašnjeg hotela Rudnik, do mora i današnje Njegoševe ulice. Tu kuću je Burović, krajem XVII vijeka, preuredio u palatu.

U ovu palatu je bila prenesena znamenita biblioteka Andrije Zmajevića, nadbiskupa barskog i primasa srpskog. Bilioteka, po nekima najveća u Dalmaciji, sa knjigama iz teologije, literature i istorije, izgorela je, nažalost, sa palatom 1806. godine prilikom borba Rusa, Crnogoraca i Bokelja sa Francuzima. Po podacima iz župskog arhiva u Herceg Novom ruski vojnici su zapalili Burovinu možda zato da se tu ne bi stacionirali Francuzi, koji su pod vođstvom Marmonta pokušali da zauzmu Herceg Novi.

Nakon požara kotorski biskup Frano-Učelini Tice je 1910. godine zgradu preuredio za potrebe Zavoda za vaspitanje djevojaka. Nakon toga duži period u palati je bila smještena osnovna škola. Poslije Drugog svjetskog rata u njoj je radio dječiji vrtić, a potom Muzička škola. Kada je škola preseljena u obnovljenu zgradu u Starom gradu u njoj je radilo Hercegnovsko pozorište. Ministarstvo prosvjete, kome je pripala zgrada, donijelo je odluku da iseli Hercegnovsko pozorište nakon dužeg perioda njegovog rada u ovoj zgradi.

Može se reći da je objekat solidno građen o čemu svjedoči i podatak da je miniran tri puta i da je ostao u relativno dobrom stanju i nakon zemljotresa 1979 godine. 

Prvi čovjek grada Stevan Katić smatra da bi Burovina koja je nekada bila Muzička škola, trebala da bude ustupljena Opštini kako bi se tamo obezbijedio prostor za kulturne institucije.