Mjerenje magnitude i intenziteta zemljotresa

Jačina zemljotresa se izražava na dva načina. Jedan metod je baziran na mjerenju oslobođene energije na mjestu nastanka zemljotresa (hipocentar). Drugi metod se bazira na mjerenju intenziteta zemljotresa tj. efekata koje zemljotres ima na površini zemlje.

Dvije najupotrebljivanije skale koje se danas koriste za određivanje jačine zemljotresa su Rihterova i Merkalijeva skala.

Rihterova skala

Rihterova skala rangira zemljotrese po veličini oslobođene energije u hipocentru – mjestu nastanka zemljotresa. Ova skala ima 9 stepeni mada su gornja i donja granica otvorene. Skalu je prvi put definisao Čarls Rihter 1935. godine. On je tada prvi put definisao magnitudu koja predstavlja relativnu mjeru oslobođene energije zemljotresa. Relativna jačina zemljotresa predstavlja funkciju maksimalne registrovane amplitude seizmičkog talasa na seizmogramu i epicentralnog rastojanja.

Rihterove magnitude	Kategorija	Opis djelovanja
do 2.9	Mikro	Mikropotresi koji se ne osjećaju.
3.0 – 3.9	manji	Često se osjete ali ne uzrokuju štetu.
4.0 – 4.9	lagani	Podrhtavanja se osjećaju u kućama. Oštečćenja su rijetka.
5.0 – 5.9	umjereni	Uzrokuju štetu na slabijim objektima.
6.0 – 6.9	jaki	Može izazvati šteta na objektima u krugu od 160 km od epicentra.
7.0 – 7.9	veliki	Uzrokuje ozbiljnu štetu na velikom području.
8.0 – 9.9	razarajući	Katastrofalni potres koji uništava većinu objekata u kugu od nekoliko hiljada kilometara.
10+	epski	Nikada zabilježen.

Merkalijeva skala

Merkalijeva skala rangira zemljotrese prema intenzitetu zemljotresa. Intenzitet zemljotresa uzima u obzir stepen površinskih efekata zemljotresa na objekte, tlo i ljude. Skala je opisna i tekstualno izražava efekte zemljotresa na površini zemlje.

Intenzitet zemljotresa na površini zemlje u velikoj mjeri zavisi od dubine hipocentra. Zemljotres sa istom magnitudom će se slabije osjetiti na površini ukoliko je hipocentar zemljotresa na većoj dubini.

Stepen	Opis efekta	Maksimalno ubrzanje (m/s2)
I	Registruju ga samo seizmografi	< 0.0025
II	Reaguju samo vrlo osjetljive osobe u mirovanju	0.0025 – 0.005
III	Osjete ga ljudi u unutrašnjosti zgrada	0.005 – 0.010
IV	U kućama ga osjeti veći dio stanovništva, a na otvorenom samo pojedinci. Posuđe i prozori zveckaju. Pojedinci se bude iz sna.	0.010 – 0.025
V	Osjete ga mnogi i na otvorenom prostoru. Predmeti koji slobodno vise, zanjišu se. Kod pojedinaca izaziva manju paniku.	0.025 – 0.05
VI	Osjete ga sve osobe i bježe iz kuća. Slike padaju sa zidova. Na slabijim zgradama nastaju manja oštećenja.	0.05 – 0.10
VII	Nastaju rušenja i razaranja uz znatne štete na namještaju u stanovima. Oštećenja se javljaju i na kvalitetnijim kućama. Ruše se dimnjaci na kućama, padaju crijepovi.	0.10 – 0.25
VIII	Javlja se oštećenja na oko 25% kuća, neke slabije se ruše. U vlažnom tlu i padinama javljaju se manje pukotine.	0.25 – 0.50
IX	Oko 50% zidanih kuća znatno je oštećeno, mnoge se ruše, a većina je neupotrebljiva za dalje stanovanje.	0.50 – 1.00
X	Teška oštećenja nastaju na oko 75% zgrada, a većina njih se ruši. U tlu nastaju pukotine široke do nekoliko cm. Sa padina se odronjavaju stijene, stvaraju se velika klizišta u tlu.	1.00 – 2.50
XI	Ruše se sve zidane zgrade. U tlu nastaju široke pukotine iz kojih prodire voda sa pijeskom i muljem. Javlja se veliko odronjavanje.	2.50 – 5.00
XII	Nijedan vještački objekat ne može opstati. Tlo i reljef mijenjaju izgled, zatrpavaju se jezera, rijeke mijenjaju korita.	5.00 – 10.0