Mobilna aplikacija proširene realnosti poznoantičke bazilike

Nedaleko od graničnog prelaza Božaj, u mjestu Hani i Hotit u Albaniji, nalaze se ostaci jednobrodne bazilike podignute u poznoj antici na tadašnjoj teritoriji Istočnog rimskog carstva. Do ovog arheološkog nalazišta se stiže skretanjem u lijevo - u pravcu Prokletija, na prvom kružnom toku poslije graničnog prelaza Crne Gore sa Albanijom. Nakon 300 metara stiže se do arheološkog nalazišta. 3D Tim je izradio mobilnu aplikaciju proširene realnosti rekonstruisanog izgleda nekadašnje jednobrodne poznoantičke bazilike. Poslije sprovedenih arheoloških i konzervatorskih radova započela se izrada vizuelne rekonstrukcije crkve. Tadašnje stanje na terenu su pratili otkriveni i konzervirani zidovi u visini circa 60 cm u dijelovima narteksa, pastaforija i dijela naosa. Vestibil (trijem) je naknadno otkriven sa zapadne strane ispred narteksa. Vizuelnu rekonstrukciju je vodio arhitekta dr. Vladan Zdravković.

Otkriveni zidovi su relativno tanki, debljine circa 55cm. Nakon prikupljanja podataka sa terena započet je proces izrade mobilne aplikacije proširene realnosti. Tim koji su činili arhitekte, arheolozi i IT programeri su realizovali aplikaciju u periodu novembar – decembar 2021. godine.

Sama crkva je jednobrodna bazilika sa narteksom, pastaforijama i vestibilom na zapadu. Pozicioniranje i definisanje geometrije apside na istočnoj strani naosa predstavljalo je najizazovniji dio u procesu vizuelne rekonstrukcije same crkve jer nisu postojali njeni arheološki pokazatelji. Oltarski prostor, posebno u vremenu vladavine Justinijana I, je u cjelosti bio izrađen od kamena. Tokom arheoloških radova otkriveni su dijelovi baza i tijela stubova oltarske pregrade, nadstrešnice nad oltarom kao i oltarskog stola.

Na istočnoj strani crkve, na apsidi, pozicionirana je bifora, udvojeni prozor, „podijeljen“ fino klesanim kamenim stubom i kapitelom sa ranohrišćanskim krstom u reljefu. Tumači se da bogastvo fino kiparski obrađenih elemenata je rezultat uticaja i blizine municipijuma Duklje koji je tada bio najrazvijeniji urbani centar u ovom dijelu provincije Prevalis, što je takođe i uticalo i na izbor crijepa kao krovnog pokrivača.

Posjetom lokaciji korisniku se omogućava pokretanje aplikacije na trima pozicijama koje su izabrane od strane naručioca. Vizuelna rekonstrukcija je dopunjena pratećim audio i informativnim sadržajem koji bliže dopunjava i ilustruje genezu crkve.