Istorija razvoja suvomontažnog zida sa gipskartonskim pločama

Suvomontažni način izgradnje pregradnih zidova i spuštenih plafona korišćenjem gipskartonskih ploča je ustaljena praksa u današnjem građevinarstvu. Ovaj sistem gradnje je suv postupak koji ima mnog prednosti i koji je danas dominantan sistem gradnje unutrašnjih pregrada i spuštenih plafona. Ovo nije došlo preko noći, naprotiv, trebalo je dosta vremena da gipskartonske ploče budu prihvaćene od strane izvođača i investitora. U nastavku više o razvojnom putu gipskartonskog zida (suvog zida). 

Pregradni zidovi prije pojave gipskartonskog (suvog) zida

Prije pojave gipskartonske ploče, pregradni zidovi su izrađivani kombinovanjem drvene potkonstrukcije i krečnog maltera. Potkonstrukcija se sastojala od vertikalnih drvenih greda koje su poprečno učvršćivane drvenim letvama. Na ovako instaliranu potkonstrukciju nanosio se krečni malter. Za nanošenje maltera bilo je potrebno iskustvo kako bi se postigla zadovoljavajuće ravna površina. 

Kasnije se ovaj sistem razvijao tako što je uvedena metalna mreža koja se postavljala preko površine zida i omogućavala lakše nanošenje maltera. Međutim, iako su se materijali vremenom mijenjali, fundamentalni princip je ostao isti. 

Prve ploče od gipsa

Nastanak prvih verzija ploča od gipsa je vezan za dva datuma i dva kontinenta. Naime, prva fabrika za proizvodnju ploča od gipsa je otvorena u Londonu 1888. godine. Ploča koja je proizvođena u toj farici se sastojala od gipsa koji je bio armiran nerđajućom metalnom mrežicom. 

Međutim, ploča koja se smatra pretečom današnje gipskartonske ploče je nastala u Americi 1894. godine. Izum ove ploče je patentirao Augustin Sackett pa se zbog toga ona nazivala „Sacket Board“. Osim njega, na razvoju ideje i projektu, radio je i njegov kolega Fred Kane. Ova ploča se sastojala od slojeva gipsa koji su se nalazili između 4 sloja vunenog filca. 

Ploča je imala debljinu od oko 6 mm i bila kvadratnog oblika dimenzija 900 x 900 mm. Ivice nisu bile savršene zbog čega se lako krunila, a vuneni filc nije bio baš zadovoljavajući završni sloj zida. Iako je imala mnogo nedostataka predstavljala je savršenu bazu za dalje razvijanje samog koncepta. Do 1901. godine, Sackett je otvorio čak 5 fabrika koje su proizvodile oko 500 000 m2 ploča godišnje. Ploča se tada promovisala kao ekonomičan i vatrootporna proizvod. 

Ekspanzija upotrebe ploča od gipsa

Izvođači radova su relativno brzo počeli prihvatati koncept suvog zida koji se sastojao od potkonstrukcije na koju su se pričvršćivale ploče od gipsa. Glavni razlog pristanka na potpuno novi sistem pregradnog zida je značajno skraćenje vremena izrade zida i dobijanje idealno ravne površine. 

Period nakon drugog svjetskog rata i ekspanzija gradnje u Americi je ubrzalo prihvatanje suvog pregradnog zida zbog njegove glavne prednosti, brzine izrade. Širom Amerike je građeno na hiljade domova u kojima su se koristile ploče od gipsa. Ovo je dovelo do toga da suviomontažni zid sa gipsanim pločama postane prvi izbor za izgradnju pregradnog zida. 

Gipskartonske ploče u današnjem vremenu

Današnje gipskartonske ploče se sastoje od gipsanog jezgra koji se nalazi između dva sloja papira, za razliku od Sackett-ove ploče koja je imala 4 sloja vunenog filca. Tehnologija proizvodnje gipskartonskih ploča je do danas mnogo napredovala pa imamo veoma veliki broj različitih gipskartonskih ploča za različite namjene. Osim običnih gipskartonskih ploča, postoje vlagootporne, vatrootporne, akustične, ploče sa povećanom tvrdoćom, ploče za spoljašnju upotrebu itd.