Kako ostvariti optimalni toplotni komfor pri projektovanju

U prostorima gdje boravi veliki broj ljudi vrlo lako se uočava kompleksnost koju nosi kreiranje ambijenta u kojem će svakom korisniku biti obezbijeđen toplotni komfor. Na takvim mjestima često se susrećemo sa osobama izrazito opozitnih reakcija na identične klimatske uslove unutar prostorije. Neko će i pored uključenog klima uređaja dodatno rashlađivati sebe lepezom dok će druga osoba, pored nekoliko slojeva odjeće, i dalje podrhtavati od hladnoće. 

Očigledno, ne postoje univerzalni standardi ili preporučeni rasponi udobnosti u projektovanju sistema zgrada. Na primjer, sportisti koji treniraju u teretani u Meksiku neće se osjećati prijatno u unutrašnjosti zgrada koje imaju isti sistem kao zgrada staračkog doma u Danskoj. Zbog toga, objekte sa adekvatnim nivoom termalnog komfora možemo definisati kao objekte čiji sistemi su kooperativno prilagođeni kako lokalnom okruženju tako i funkciji samog prostora. Postavlja se pitanje, kako projektovati takve objekte i koji su to primarni faktori koji se moraju razmotriti?

. 

Jedan od prvih elemenata koji treba uzeti u obzir prilikom projektovanja objekata jeste stvaranje efikasnog eksterijera zgrade. Omotač zgrade djeluje kao filter između spoljašnje klime i unutrašnjeg okruženja, stabilizujući atmosferu unutra. Pravilno upravljanje omotačem rezultira dobro izbalansiranim unutrašnjim okruženjem i smanjuje upotrebu mehaničkih sistema, što sve doprinosi održivijoj strukturi. Prilikom projektovanja neophodno je uzeti u obzir sljedeće: izolaciju, solarni dobitak, toplotnu inerciju i ventilaciju vazduha.

Upravljanjem parametrima omotača zgrade može u velikoj mjeri uticati na unutrašnje toplotno okruženje. Obezbjeđujući visoka izolaciona svojstva i na neprozirnim i na zastakljenim površinama smanjuje se akumulacija toplote u toplim godišnjim dobima dok se toplota zimi zadržava. Solarni dobitak kontroliše se dizajnom i orijentacijom zgrade, odnosom neprozirnih i zastakljenih površina, procentom refleksije toplote, nivoom izolacije i količinom obližnjih elemenata za sjenčenje.

Toplotna inercija (vrijeme za koje temperatura zgrade dostiže temperaturu njene okoline) je u velikoj mjeri kontrolisana materijalima i tipom strukture koji se koriste u arhitekturi. Ove komponente reaguju sa spoljašnjim okruženjem i na kraju osiguravaju da unutrašnjost ostane hladnija - ili toplija, u zavisnosti od lokacije i potrebe - tokom dužeg vremenskog perioda. Opeka i kamen se smatraju materijalom visoke toplotne inercije, zbog čega se ovi materijali obično koriste u izrazito toplim okruženjima kako bi unutrašnjost bila hladna tokom dužeg vremenskog perioda. 

Što se tiče ventilacije vazduha, upravljanje razmjenom i cirkulacijom vazduha na otvorenom je ključno za prijatan i komforan ambijent. Bilo da se to radi vještačkom ili prirodnom ventilacijom, stabilne vazdušne struje oslobađaju vlagu i obezbjeđuju infiltrirani protok vazduha.

Gledajući unaprijed, naše potrebe za udobnošću će najvjerovatnije ostati iste. Međutim, kontekst oko tih potreba se brzo i radikalno mijenja. Hladna mjesta postaju sve toplija, topla mjesta nose još više toplote i to će činiti godinama koje dolaze. Potrebno je uvidjeti da vještačka sredstva nisu jedini odgovor za postizanje optimalnog toplotnog komfora. Arhitekte bi uvijek trebali dati prioritet održivim metodama za toplotnu udobnost.